'शोले' म्हणजे एक आग

भारतीय चित्रपटाच्या इतिहासात 'शोले' एक असा चित्रपट आहे,जो पुन्हा पुन्हा कितीदा जरी पाहिला तरी मन भरत नाही. 15 ऑगस्ट 1975 रोजी 'शोले' रिलीज झाला. आता त्याला 46 वर्षे होताहेत.या चित्रपटातले काही कलाकार अजून जीवित आहेत तर काही कलाकारांनी 'एक्झिट' घेतली आहे. 'शोले'चे  दिग्दर्शक रमेश सिप्पी आणि चित्रपटातले कलाकार धर्मेंद्र, अमिताभ बच्चन, संजीव कुमार, हेमामालिनी, जया भादुरी, हेलन ,जगदीप, असरानी तसेच पटकथा लेखक सलीम-जावेद या सगळ्यांनी हा चित्रपट संस्मरणीय केला.साल 2002 मध्ये ब्रिटिश फिल्म इन्स्टिट्यूटने 'शोले'चा सार्वकालिक दहा सर्वश्रेष्ठ (टॉप टेन) भारतीय चित्रपटांच्या श्रेणीत समावेश केला.

हा पहिला भारतीय चित्रपट आहे,ज्यामध्ये स्टीरियोफोनिक साउंड ट्रॅकचा वापर केला गेला 70 एमएम पडदयावर दाखवला गेला. या चित्रपटाचे शुटिंग 3 ऑक्टोबर1973 रोजी सुरू झाले होते आणि जवळपास अडीच वर्षे हा चित्रपट पूर्ण व्हायला लागला. चित्रपटातल्या काही दृश्यांना कात्री लावली गेली आणि मग शेवटी 15 ऑगस्ट 1975 रोजी भारतभर रिलीज झाला.

'शोले'चे कॅमेरामन द्वारका दिबेचा आणि कला दिग्दर्शक राम यादेकर होते. दोघेही आपापल्या क्षेत्रात निपुण होते. त्यांनी  अक्षरशः या चित्रपटात आपला जीव ओतला. आर्ट डायरेक्टर यादेकर यांनी 'शोले' च्या शुटिंगसाठी बंगरुळू हाय-वेवर म्हणजेच कर्नाटकातल्या दक्षिण क्षेत्रातल्या एका निर्जन भागात रामनगर नावाचे एक पहाडी गावच वसवले होते. अजूनही हा भाग 'शोले'च्या शुटिंगसाठी ओळखला जातो. 'शोले' 198 मिनिटांचा होता. याच्या निर्मितीसाठी त्यावेळी 30 कोटी रुपये इतका खर्च आला होता. परंतु, या चित्रपटाने बॉक्स ऑफिसवर 350 कोटींचा गल्ला जमवला. परदेशातही या मोठी कमाई केली. असं म्हटलं जातं की, हा चित्रपट पाहण्यासाठी सोव्हिएत रशियामध्ये लोकांच्या अक्षरशः उडया पडत. मुंबईतल्या मिनर्वा थिएटरमध्ये हा चित्रपट सलग पाच वर्षांपेक्षा अधिक काळ चालला. 

मनमोहन देसाई आणि प्रकाश मेहरा यांच्यासारख्या दिग्जजांनी याची कथा आणि पटकथा नाकारली होती. तेव्हा याचे पटकथा लेखक सलीम आणि जावेद या जोडगोळीने जी. पी.सिप्पी यांच्याशी संपर्क साधला. ते या चित्रपटासाठी पैसा घालायला तयार झाले आणि त्यांच्या मुलाने-रमेश सिप्पी यांनी दिग्दर्शनाची बाजू सांभाळली. 'शोले'चा आणखी एक इतिहास असा की, 50 व्या फिल्मफेअर पुरस्काराच्या समारोहात या चित्रपटाचा 'गेल्या पन्नास वर्षातील सर्वश्रेष्ठ भारतीय चित्रपट' म्हणून गौरव केला गेला. संगीतकार आर.डी.बर्मन यांनी याचा ओरिजनल साउंड ट्रॅक तयार केला होता. या साउंड ट्रक आणि  'शोले'च्या गब्बरसिंग व कालियावाल्या डायलॉगने विक्रीचा अनोखा रेकॉर्ड बनवला. साल 2014 च्या जानेवारीमध्ये या चित्रपटाचा 3डी फॉर्मेट रिलीज केला गेला. म्हटलं जातं की हा चित्रपट जपानचे प्रसिद्ध दिग्दर्शक अकिरा कुरोसोवा यांच्या 'सेवन सामुराई' या गाजलेल्या चित्रपटावर बेतला होता.

अभिनेता अमजद खान यांनी गब्बरसिंगची क्रूर भूमिका साकारली होती. परंतु या भूमिकेसाठी पहिल्यांदा डॅनी डोंजोंप्पा यांना विचारण्यात आले होते. पण त्यावेळी डॅनी फिरोज खानच्या 'धर्मात्मा' (1975) मध्ये व्यस्त होते.त्यामुळे त्यांनी हा चित्रपट नाकारला आणि तो अमजद खान यांना मिळाला. अशाच प्रकारे अमिताभच्या 'जय' भूमिकेसाठी शत्रुघ्न सिन्हा यांनी निवड करण्यात आली होती तर ठाकूरवाल्या भूमिकेसाठी दिलीप कुमार यांना पसंदी देण्यात आली होती. परंतु योगायोग काही जुळला नाही आणि या भूमिका अमिताभ आणि संजीव कुमार यांच्या वाट्याला आल्या.-मच्छिंद्र ऐनापुरे, जत जि. सांगली

फिल्मी कलाकारांची 'खबरबात'

'हीरोपंती 2’ मध्ये नवाजुद्दीन सिद्दीकी साकारणार खलनायकाची भूमिका 'हीरोपंती 2' चे शुटिंग सुरू झाले होते. आता चित्रपटाच्या पुढील शुटिंगच्या शेड्युलची तयारी सुरू झाल्याची बातमी आली आहे.  टाइगर श्रॉफ आणि तारा सुथारिया यांच्या प्रमुख भूमिका असलेल्या या चित्रपटात मुख्य खलनायकाची भूमिका नवाजुद्दीन सिद्दीकी साकारणार आहे. 'हिरोपंती2' एक अशा युवकाची कहाणी आहे,जो रात्रीच्या वेळी लोकांना मदत करत असतो. त्याला एका मिशनवर काम करण्यासाठी रशियाला जावं लागतं. रजत आरोरा लिखित आणि साजिद नादियादवाला निर्मित चित्रपटाचे दिग्दर्शन अहमद खान करत आहेत.चित्रपट 3 डिसेंबर 2021 रोजी रिलीज होणार आहे.

अमिताभ,प्रभास आणि दीपिका यांचा नवा चित्रपट विषाणूवर आधारित

अश्विन नाग दिग्दर्शित करत असलेल्या चित्रपटात अमिताभ बच्चन, दीपिका पादुकोन आणि 'बाहुबली'फेम प्रभास यांचा नवीन चित्रपट जैविक युद्ध आणि मानवाने बनवलेल्या विषाणूवर आधारित आहे. या चित्रपटात कोरोना सदृश महामारीनंतर बनलेल्या परिस्थितीचे चित्रण पाहायला मिळणार आहे. 'महानटी'चे दिग्दर्शक अश्विन नाग यांचा हा चित्रपट 2050 च्या पार्श्वभूमीवर असणार आहे.चित्रपटात प्रभास लार्जर दॅन लाईफ किरदार साकारणार आहे.

‘ओम : द बॅटल विदइन’ ची टीम जाणार तुर्कीला

आदित्य राय कपूर आणि संजना सांघी यांच्या प्रमुख भूमिका असणाऱ्या ‘ओम : द बॅटल विदइन’ चित्रपटाचे पुढचे शेड्युल तुर्कीमध्ये सुरू होणार आहे आहे. कोरोना टाळेबंदी हटल्यानंतर चित्रपटाची टीम शूटिंगसाठी तुर्कीला रवाना होणार आहे. चित्रपटात आदित्य राय कपूर ऍक्शन भूमिकेत पाहायला मिळणार आहे. तुर्कीमध्ये मारधाड दृश्यांचे शुटिंग होईल. अक्षत सलुजा आणि निकेत पांडे लिखित या चित्रपटाचे दिग्दर्शन कपिल वर्मा करणार आहेत. चित्रपटाची निर्मिती झी स्टुडिओसोबत मिळून अहमद खान आणि शायरा खान करत आहेत.

सोशल मीडियावर मलिकाच्या घराचे फोटो

बॉलीवुड अभिनेत्री मलिका शेरावत सोशल मीडियावर आपल्या चाहत्यांशी नेहमीच जोडलेली असते. त्यांच्यासाठी आपले फोटो सतत शेअर करत असते.आता तिने तिच्या लॉस एंजिल्समधल्या घराचे फोटो पाठवले आहेत. ते पाहून तिचे चाहते कौतुक करताना दिसत आहेत. तिने तिच्या घराचा एक व्हिडिओ इन्स्टंग्रामवर शेअर केला आहे. या व्हिडीओमध्ये मालिकाचे घर मोठ्या एरियामध्ये बांधण्यात आल्याचे दिसत आहे. घरासमोर बाग आहे. मालिकाच्या या व्हिडीओवर चाहत्यांनी खूपच प्रतिक्रिया दिल्या आहेत. तिच्या एका चाहत्याने तिच्या घराला 'जन्नत'पेक्षाही सुंदर म्हटले आहे. मालिकाच्या या व्हिडिओला एक लाखांपेक्षा अधिकवेळा पसंद करण्यात आले आहे.

हिंदी चित्रपट आणि पोलीस

थरारक गुन्हेगारीकथांचे आकर्षण बॉलिवूडला नेहमीच राहिले आहे. आणि जिथे गुन्हेगारी असते,तिथे पोलीस आणि कायदा आपोआप येतोच. त्यामुळे हिंदी चित्रपट गुन्हेगारी, पोलीस आणि कायदा यांच्या अवतीभवती घुटमळताना आजही पाहायला मिळतो. हिंदी चित्रपटातला क्वचितच एखादा हिरो असेल,ज्याने पोलिसांची 'खाकी वर्दी' घातली नसेल. आतापर्यंत बरेच हिंदी चित्रपट पोलीस आणि कायद्याच्या आधार घेऊन बनत राहिले आणि आजही बनत आहेत. हा विषय कधीच थांबणारा नाही. कारण गुन्हेगारी जिथे आहे,तिथे बॉलिवूड असणार आहे.

हिंदी चित्रपटसृष्टीतील सर्वात पहिला लोकप्रिय चित्रपट म्हणजे 'किस्मत'.1943 साली प्रदर्शित झालेला हा चित्रपट कोलकात्यातील रोक्सी थिएटरमध्ये तब्बल 187 आठवडे चालला होता. या चित्रपटाद्वारा पहिल्यांदाच गुन्हेगार क्षेत्राशी संबंधित हिरो पडद्यावर दाखवण्यात आला होता. अशोक कुमार यांनी यात पाकिटमाराची भूमिका साकारली होती. 1975 मध्ये आलेला 'शोले' चित्रपट एका दरोडेखोराने एका रिटायर्ड पोलीस अधिकाऱ्याच्या संपूर्ण कुटुंबाची हत्या केल्याच्या कथानकावर आधारलेला होता. दोन्हीही चित्रपटांना प्रेक्षकांनी डोक्यावर घेतले. प्रेक्षकांना अशा चित्रपटांमध्ये रुची आहे,हे लक्षात आल्यावर निर्मात्यांनी गुन्हेगारी क्षेत्राशी संबंधित असलेले चित्रपट बनवायला सुरुवात केली. मग कधी 'जंजीर'मध्ये पोलिसांची खाकी वर्दी घातलेला अमिताभ बच्चन पाहायला मिळाला तर कधी 'शक्ती' मध्ये याच वर्दीत दिलीप कुमार पाहायला मिळाले. 

खाकीचं खणखणीत नाणं कधी कमकुवत पडल्याचं दिसलं नाही.नाना पाटेकर 'अब तक छपन्न'मध्ये गुन्हेगारांशी आपल्या स्टाईलने भिडले. 'मैं खिलाडी तू अनाड़ी' मध्ये अक्षय कुमार पोलीस इन्स्पेक्टर बनला होता तर सैफ अली खान फिल्मस्टार. याशिवाय अक्षय कुमारने 'मोहरा', 'राउडी राठौड़’मध्ये तर अमीर खानने 'सरफरोश' पोलीस अधिकाऱ्यांचा भूमिका साकारल्या. नवाजुद्दीन सिद्दीकीनेदेखील 'रात अकेली है' मध्ये पोलीस कर्मचाऱ्याची भूमिका निभावली. अजय देवगनने साकारलेल्या 'गंगाजल’ मधील एसपी अमित कुमारच्या भूमिकेचे तर जोरदार स्वागत झाले. चित्रपट हिट झाला.शशी कपूर यांनी साकारलेली 'दिवार' मधील पोलीस इन्स्पेक्टरची भूमिका आजही आठवली जाते.यातल्या 'मेरे पास मां है...' या वाक्याने प्रत्येक वेळी टाळ्या घेतल्या आहेत.

मधल्या काळात मिथुन चक्रवर्ती, धर्मेंद्र, सनी देओल यांनी पोलीस अधिकाऱ्यांच्या भूमिका केल्या. त्या पसंदही केल्या गेल्या. अलिकडच्या काळातही गुन्हेगारीवर आधारित अनेक चित्रपट आले. मुंबईतल्या गँगस्टरवर तर अनेक चित्रपट येऊन गेले आणि अजूनही यात खंड पडलेला नाही,कारण हा विषय प्रेक्षकांच्या आकर्षणाचा केंद्रबिंदू ठरला आहे. आगामी काळातही असे चित्रपट येऊ घातले आहेत. 'सूर्यवंशी’ मध्ये अक्षय कुमार डीसीपी वीर सूर्यवंशी यांची भूमिका साकारत आहे. यात तो मुंबईच्या दहशत विरोधी पथकाच्या प्रमुखाच्या भूमिकेत आहे. फक्त अक्षय कुमारच नाही तर अजय देवगनदेखील या चित्रपटात डीसीपी बाजीराव सिंघम आणि रणवीर सिंग इन्स्पेक्टर संग्राम भालेरावच्या रुपात दिसणार आहेत. दिग्दर्शक रोहित शेट्टी यांच्या या 'सूर्यवंशी' चित्रपटात 'सिंघम' आणि 'सिंबा' ही दोन्ही कॅरेक्टर एकत्र पाहायला मिळणार आहेत. संपूर्ण चित्रपट पोलीस आणि कायद्याच्या डावपेचावर आधारित आहे. 'अंतिम : द फाइन ट्रुथ’मध्ये सलमान खान एका शीख पोलीस अधिकाऱ्याच्या भूमिकेत पाहायला मिळणार आहे. सलमानने यापूर्वी साकारलेल्या 'दबंग’ आणि ‘दबंग 2’ मधील पोलीस इंस्पेक्टरच्या भूमिका लोकांनी डोक्यावर घेतल्या. नुकत्याच प्रदर्शित झालेल्या 'राधे' चित्रपटातदेखील सलमान अंडरकवर पोलीस ऑफिसरच्या रुपात दिसला आहे. सिनेमागृहे बंद असल्याने हा चित्रपट ओटीटीवर दाखवण्यात आला. साहजिकच या चित्रपटाला अपेक्षित यश मिळणं दुरापास्त झालं. हा चित्रपट घाट्यात गेला. ऍक्शन हिरो म्हणून ज्याला पसंद केलं जातं, तो जॉन अब्राहिम 'अटॅक' चित्रपटात खाकी वर्दीत दिसणार आहे. बऱ्याच वर्षातून 'भूत पुलिस'मध्ये सैफ अली खान पोलिसाच्या भूमिकेत पाहायला मिळणार आहे. 'बेलबॉटम’मध्ये अक्षय कुमार पोलीस कॉन्स्टेबलबरोबरच जासुसाची भूमिका साकारत असून तो चोरांची गँग पकडताना दिसणार आहे.

दबंग’ हिट झाल्याने जसा  ‘दबंग 2’ बनला, तसाच ‘सिंघम’ हिट झाला नी मग  ‘सिंघम 2’ तयार झाला. ज्याप्रकारे सलमानने पोलीस अधिकाऱ्याची भूमिका साकारत 'दबंग3' बनवला,तशाच प्रकारे आता अजय देवगन पुढे सरकताना दिसत आहे. 'दबंग'प्रमाणेच अजय देवगनचा 'सिंघम' हिट झाला आणि त्यामुळे त्यांचे दुसरे भागदेखील निघाले आणि हिट झाले. अजय देवगन 'सिंघम'चा तिसरा भागही लवकरच घेऊन येणार आहे.

पोलिसांची वर्दी फक्त हिरो म्हणजेच नायकांनीच घातली नाही तर वेळोवेळी हिरॉईननेदेखील खाकी वर्दी घातली आहे. 'अंधा कानून'मध्ये हेमामालिनी पोलीस इन्स्पेक्टर बनली होती. शिल्पा शेट्टी 'दस', तर राणी मुखर्जी 'मर्दानी', व 'मर्दानी 2', आणि बिपाशा बसूने 'धूम2'मध्ये खाकी वर्दी घातली आहे. येणाऱ्या 'धाकड' चित्रपटात कंगना राणावत पोलीस अधिकाऱ्याच्या भूमिकेत दिसणार आहे. साहजिकच यात अनेक स्टंट सीन असणार आहेत. 'शतरंज' मध्ये एकता जैनदेखील पोलीस बनली आहे.विद्या बालन 'शेरनी' या नव्या चित्रपटात वनअधिकाऱ्याच्या वर्दीत दिसणार आहे. हा चित्रपट याच महिन्यात अमेझॉन प्राईम व्हिडीओवर प्रदर्शित होणार आहे. गुन्हेगारी क्षेत्रावर आधारित आणखीही काही चित्रपट येत आहेत. आयुष्यमान खुराना आपल्या 'आर्टिकल 15’च्या यशानंतर याच विषयावरचा आणखी एक चित्रपट घेऊन येत आहे. काही चित्रपट निर्मात्यांनी आपल्या असोसिएशनकडे अशाच प्रकारची मिळतीजुळती नावे रजिस्टर्ड केली आहेत.‘सेक्शन 376’, ‘सेक्शन 302’, ‘आर्टिकल 14’, ‘आर्टिकल 35 ए’, ‘धारा 370’, ‘375 इंडियन पीनल कोड’ अशी काही ही नावं आहेत. -मच्छिंद्र ऐनापुरे, जत जि. सांगली