Thursday, July 30, 2020

वेश्यावस्तीतला तो प्रसंग

'प्यासा आणि त्यामागची निर्मितीप्रक्रिया याबाबत संगीत दिग्दर्शक सुधीर मोघे यांनी एके ठिकाणी सांगितलं आहे. 'प्यासा' चित्रपटात साहिर लुधियानवींची एक अत्यंत अर्थगर्भ, दीर्घ कविता पाहिजेच, हा गुरुदत्त यांचा आग्रह होता. धगधगीत वास्तवाचे चित्रण करणाऱ्या इतक्या लांबलचक कवितेसाठी सिच्युएशन कशी शोधायची, ही संहिता लेखक म्हणून अब्रारजी हैराण होते. दरम्यानच्या काळात एका वेगळ्याच कथेचे हक्क घ्यायला ही मंडळी हैदराबादला गेली. दिवस सुट्टीचा म्हणून मुक्काम केला. मग रात्री उशिरा कोठीवरचं गाणं ऐकायची कल्पना निघाली. जाणकार हैदराबादी मित्राने एक नामजाद कोठी शोधली. पण तिथे गेल्यावर ती कोठी बंद होती. मित्राची अब्रू पणाला लागली. त्याने आत जाऊन गुरुदत्त यांच्या नावाचे वजन टाकून केवळ गाणं ऐकायचे म्हणून कोठी उघडायला लावली. एक तरुण रूपवती गायिका समोर गायला बसलेली. बघता बघता मैफल रंगत चालली. तेवढ्यात दारावर उतावीळ थापा पडू लागल्या. दरवाजात 'साहिब, बीबी...'मधलं रहेमानजींचं रूप आठवावं असा तरणाबांड नबाब उभा होता. तो भडकलेला. तो या मुलीचा सर्वाधिकारी मालक. त्याच्या नकळत कोठी चालू होतेच कशी? कुणासाठी?. त्याला कसाबसा समजावला. तोही मैफलीत शरीक झाला. पण दुखावलेला. आपल्या अहंगंडासाठी त्याने बेसुमार दौलतजादा सुरू केला. मुंबईच्या पाहुण्यांना शरमिंदं करण्यासाठी नोटा त्यांच्यावर ओवाळून टाकायला सुरुवात केली.

गुरुदत्त निर्विकार शांतपणे गाण ऐकत होते. तो त्या
दुर्लक्षामुळे अधिकच चवताळलेला. एकाएकी त्याने हुकूम सोडला... 'काफी गाना हुआ. अब नाचो.' मुलगी कावरीबावरी. हात जोडून मुलीच्या कोठीवाल्या आईने विनवले, 'इनको सिर्फ गानाही सुनना है.' 'क्यूँ? उन्हे नाच भी दिखाओ ना ! मेरा हुक्म है."
ती मुलगी नाइलाजाने उभी राहिली आणि दिसलं... ती गर्भवती होती. क्षणार्धात गुरुदत्तांनी खिशातून नोटांचे भलेमोठे बंडल काढले. पुढे ठेवीत म्हणाले, 'ये महफिल हम यही खत्म करते है. चलो दोस्तों.' सुनसान मध्यरात्री रस्त्यावर सगळे निःशब्द चालू लागले. अब्रारजीही व्यथित. पण त्यांच्यातला पटकथा लेखक रोमांचित झालेला. हलकेच म्हणाला, 'यार गुरू, उस गाने की
सिच्युएशन मिल गयी.'
ही घटना प्रतिबिंबित झालेला आणि गुरुदत्त, साहिर-बर्मनदा- रफी आणि कॅमेरामन व्ही. के. मूर्ती यांनी अविस्मरणीय केलेला वेश्यावस्तीतला तो प्रसंग माझ्यासारखाच तुमच्याही डोळ्यांसमोर या क्षणीही साकार होऊ लागला असेल...

ये कूचे, ये नीलामघर दिलकशी के
ये लुटते हुए कारवाँ ज़िन्दगी के
कहाँ हैं, कहाँ है, मुहाफ़िज़ ख़ुदी के
जिन्हें नाज़ है हिन्द पर वो कहाँ हैं

ये पुरपेच गलियाँ, ये बदनाम बाज़ार
ये ग़ुमनाम राही, ये सिक्कों की झन्कार
ये इस्मत के सौदे, ये सौदों पे तकरार
जिन्हें नाज़ है हिन्द पर वो कहाँ हैं

ये सदियों से बेख्वाब, सहमी सी गलियाँ
ये मसली हुई अधखिली ज़र्द कलियाँ
ये बिकती हुई खोखली रंग-रलियाँ
जिन्हें नाज़ है हिन्द पर वो कहाँ हैं

वो उजले दरीचों में पायल की छन-छन
थकी-हारी साँसों पे तबले की धन-धन
ये बेरूह कमरों में खाँसी की ठन-ठन
जिन्हें नाज़ है हिन्द पर वो कहाँ हैं

ये फूलों के गजरे, ये पीकों के छींटे
ये बेबाक नज़रें, ये गुस्ताख फ़िकरे
ये ढलके बदन और ये बीमार चेहरे
जिन्हें नाज़ है हिन्द पर वो कहाँ हैं

यहाँ पीर भी आ चुके हैं, जवाँ भी
तनोमंद बेटे भी, अब्बा, मियाँ भी
ये बीवी भी है और बहन भी है, माँ भी
जिन्हें नाज़ है हिन्द पर वो कहाँ हैं

मदद चाहती है ये हौवा की बेटी
यशोदा की हमजिंस, राधा की बेटी
पयम्बर की उम्मत, ज़ुलयखां की बेटी
जिन्हें नाज़ है हिन्द पर वो कहाँ हैं

ज़रा मुल्क के रहबरों को बुलाओ
ये कुचे, ये गलियाँ, ये मंजर दिखाओ
जिन्हें नाज़ है हिन्द पर उनको लाओ
जिन्हें नाज़ है हिन्द पर वो कहाँ हैं

-मच्छिंद्र ऐनापुरे, जत जि. सांगली 7038121012


Monday, July 27, 2020

रसिकांना भरभरून देणारे गायक: मोहम्मद रफी


मोहम्मद रफी या गायकाचा जन्म अमृतसर (पंजाब) जवळील कोटला सुलतानसिंह या छोट्याशा गावी 24 डिसेंबर 1924 रोजी झाला. वडील नाभिक काम करत.त्यांच्या घराण्यात गायकीचा कुठलाच इतिहास नव्हता,पण मोहम्मद रफी यांना लहानपणापासूनच गाण्याची आवड होती. गावात येणाऱ्या फकिराची गाणीही ते गात. संगीत दिग्दर्शक श्यामसुंदर यांनी त्यांना पहिल्यांदा गाण्याची संधी दिली. याला कारण घडलंही तसंच होतं.

Wednesday, July 1, 2020

प्रियांका चोप्रा

प्रियांका चोप्रा च्या चित्रपट कारकिर्दीला आज 18 वर्षे झाली. आता तिच्या कारकिर्दीला उतरंड लागली आहे. मात्र तिने या कालावधीत हिंदी चित्रपटसृष्टीतील ग्लॅमरस नायिका एवढीच आपली ओळख मर्यादित राहू न देता, तिने काही प्रमाणात आपल्या कक्षा रुंदावल्या आहेत. शिवाय काही काळ ती हॉलिवूडमध्ये सक्रिय होती. तिथले चित्रपट, मालिका आणि चॅट शोमध्ये तिने कामं केली आहेत.  अलीकडच्या काही वर्षांत तिने मर्यादित चित्रपट स्वीकारले, मात्र या कालावधीत ती चित्रपट निर्मिती क्षेत्रातही उतरली आहे. 'व्हेंटिलेटर' या मराठी चित्रपटाची तिने निर्मिती केली आहे.

२०२३ बॉलिवूडसाठी ब्लॉकबस्टर ठरले, बॉक्स ऑफिसवर आतापर्यंत ११ हजार कोटींची जबरदस्त कमाई

कोरोना काळात उद्ध्वस्त होत आलेला बॉलिवूड आता चांगलाच सावरला आहे. २०२३ हे वर्ष तर बॉलीवूडसाठी  ब्लॉकबस्टर साबित झाले आहे. विशेष म्हणजे चित्रप...