दक्षिणेतील भारीभक्कम मानधन घेणाऱ्या अभिनेत्री

'बाहुबली: द बिगिनिंग' (2015), 'बाहुबली: द कन्क्लूजन' (2017), 'पुष्पा: द राइज' (2021) आणि 'कंतारा' (2022) यांसारख्या चित्रपटांच्या रेकॉर्डब्रेक कमाईनंतर, दक्षिणेतील चित्रपट आणि यामध्ये काम करणाऱ्या कलाकारांची लोकप्रियता सातत्याने वाढत आहे. अलीकडच्या काही काळापासून साऊथचे चित्रपट केवळ भारतातच नव्हे तर जगभर पाहिले जात आहेत आणि खूप पसंत केले जात आहेत. हे चित्रपट बॉक्स ऑफिसवर बॉलिवूड चित्रपटांपेक्षाही जास्त कमाई करत आहेत.

या नव्या ट्रेंडनंतर साऊथ स्टार्सला मिळणाऱ्या फीमध्ये मोठी वाढ झाली आहे.चित्रपटाचे मानधन मिळवण्याच्या बाबतीत ते आता मुंबईमधल्या स्टार्सच्या बरोबरीला आले आहेत.बॉलीवूड स्टार्सपेक्षा दाक्षिणात्य स्टार्सना जास्त फी दिली जात असल्याचे समोर आले आहे. दाक्षिणात्य अभिनेता प्रभासने 'आदिपुरुष' चित्रपटासाठी तब्बल दीडशे कोटी मानधन घेतल्याचं ऐकायला मिळत आहे. या चित्रपटाने पहिल्याच दिवशी जगभरातून दीडशे कोटी कामावल्याचं समोर आलं आहे. लक्झरी लाइफ आणि पॅशनच्या बाबतीत दाक्षिणात्य स्टार्स बॉलिवूड कलाकारांपेक्षा खूप पुढे आहेत. बॉलीवूडमधील टॉप अभिनेत्री आज पुरुष अभिनेत्यांच्या तुलनेत मानधनच्या बाबतीत खूप मागे आहेत, परंतु दक्षिणेकडील अभिनेत्रींना तेथे पुरुष अभिनेत्यांपेक्षा जास्त मानधन मिळते.तिथल्या जवळपास सर्वच अभिनेत्री मानधनच्या बाबतीत पुरुष कलाकारांना टक्कर देत आहेत. साऊथमधील या सुंदर अभिनेत्रींनी  त्यांच्या अप्रतिम सौंदर्याने केवळ लाखो मनेच जिंकली नाहीत तर त्यांची अभिनय प्रतिभा आणि त्यांच्या पात्रांना पडद्यावर जिवंत करण्याची क्षमताही अतुलनीय आहे.अशा परिस्थितीत साऊथच्या टॉप अभिनेत्रींना चित्रपटात काम करण्याच्या बदल्यात किती पैसे मिळतात हे जाणून घेण्याची सर्वांनाच उत्सुकता आहे.

अनुष्का शेट्टी - 'बाहुबली: द बिगिनिंग' (2015) आणि 'बाहुबली: द कन्क्लूजन' (2017) मध्ये देवसेनाची भूमिका करणारी अनुष्का शेट्टी आतापर्यंत पन्नासहून अधिक साऊथ चित्रपटांमध्ये दिसली आहे.आज अनुष्का दक्षिणेतील सर्वात सुंदर आणि सर्वाधिक मानधन घेणारी अभिनेत्री आहे. मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, तिला एका चित्रपटात काम करण्यासाठी 5 ते 6 कोटी रुपये मिळतात.

समंथा रुथ प्रभू - गेल्या वर्षी 'द फॅमिली मॅन 2' या वेबसिरीजमध्ये राजीची भूमिका साकारून समंथा रुथ प्रभू अचानक प्रकाशझोतात आली.  समांथाचे नाव सर्वाधिक मानधन घेणाऱ्या अभिनेत्रींमध्ये सामील आहे. एका चित्रपटात काम करण्यासाठी ती 5 ते 6 कोटी रुपये मानधन घेते.दक्षिणेतील जवळपास सर्वच मोठ्या स्टार्ससोबत काम केलेली समंथा रुथ प्रभू आता बॉलिवूडचीही फेव्हरेट बनत चालली आहे.

रकुलप्रीत सिंग- साऊथ चित्रपटांमध्ये अतुलनीय यश मिळवणारी रकुलप्रीत सिंग बॉलिवूडमधील तितकीच लोकप्रिय अभिनेत्री आहे. साऊथच्या एका चित्रपटासाठी तिला दीड ते तीन कोटी रुपये मिळतात. 

नयनतारा - दक्षिणेतील सर्वात सुंदर अभिनेत्रींपैकी एक नयनतारा देखील तिथल्या सर्वाधिक मानधन घेणाऱ्या अभिनेत्रींपैकी एक आहे.एका चित्रपटात काम करण्यासाठी तिला सुमारे 2 ते 3 कोटी रुपये दिले जातात.

काजल अग्रवाल- साऊथसोबतच बॉलीवूड चित्रपटांमध्येही स्थान निर्माण करणारी काजल अग्रवाल चित्रपटांमध्ये काम करण्यासाठी मोठी रक्कम घेते.तिच्या एका चित्रपटाचे मानधन 3 ते 4 कोटी रुपये असल्याचे सांगितले जाते.

श्रुती हसन- कमल हसनची मोठी मुलगी श्रुतीने बॉलिवूडमध्ये भलेही काही विशेष स्थान मिळवले नसेल पण तिने साऊथ फिल्म इंडस्ट्रीत खूप मोठे नाव कमावले आहे.रिपोर्ट्सनुसार, श्रुतीला तिथे एका चित्रपटात काम करण्यासाठी 2 ते 2.5 कोटी रुपये मिळतात. 

पूजा हेगडे - सुंदर अभिनेत्री पूजा हेगडे दक्षिणेतील तमिळ आणि तेलुगू चित्रपटांसोबतच बॉलिवूडमध्येही सक्रिय आहे.  अलीकडेच ती 'किसी का भाई किसी की जान'मध्ये सलमानसोबत दिसली होती.सध्या ती सर्वाधिक मानधन घेणाऱ्या साऊथ अभिनेत्रींपैकी एक आहे.  एका चित्रपटात काम करण्यासाठी त्याला 3 ते 5 कोटी मिळतात.

तमन्ना भाटिया- संगमरवरी त्वचा असलेली सुंदर अभिनेत्री तमन्ना भाटियाने साऊथमध्ये एकापेक्षा एक हिट चित्रपट दिले आहेत.सुपर हॉट अभिनेत्रींमध्ये ती तिसऱ्या क्रमांकावर आहे.  तिला मिल्क ब्युटी म्हणूनही ओळखले जाते.

रश्मिका मंदन्ना- नॅशनल क्रश म्हणून प्रसिद्ध झालेल्या दक्षिणेतील सर्वात सुंदर अभिनेत्रींपैकी एक असलेल्या रश्मिका मंदण्णाने 'पुष्पा: द राजा' (2021) च्या यशानंतर एका प्रोजेक्टसाठी 3 ते 5 कोटी रुपये आकारण्यास सुरुवात केली आहे.  आजकाल रश्मिकाचा स्टार उच्चांकावर आहे.  याआधी तिला दीड ते दोन कोटी मिळत होते.

चित्रपटगृहे बंद होण्याच्या मार्गावर

कोविड-19 आणि लॉकडाऊनचा फटका जवळपास सगळ्यांनाच बसला आहे. याचा सर्वाधिक फटका कोणाला बसला असेल तर तो चित्रपट उद्योग आणि थिएटर मालकांना. कोविड 19 नंतर त्यांना सतत अडचणींचा सामना करावा लागत आहे.कोविड-19 नंतर प्रेक्षक ओटीटीकडे अधिक झुकले आहेत, प्रेक्षकांना थिएटरमध्ये आणण्याचा प्रयत्न केला जात आहे, असे असतानाही मोठ्या आणि छोट्या बजेटचे चित्रपट सतत फ्लॉप होत राहणं , सिनेमा मालकांसाठी झटक्यापेक्षा कमी नाही. लहान शहरे आणि खेड्यातील चित्रपटगृहे हळूहळू बंद होत आहेत किंवा काही काळासाठी बंद करण्यात आली आहेत. मल्टिप्लेक्स सिनेमामुळे सर्व चित्रपटगृहे बंद पडण्याच्या मार्गावर आहेत. त्याचा परिणाम चित्रपट उद्योगाच्या आर्थिक व्यवस्थेवर आणि प्रेक्षकांच्या चित्रपट पाहण्याच्या इच्छेवर पूर्णपणे होत आहे. बॉलीवूड चित्रपटांचे अपयश हे देखील सिनेमा हॉल बंद होण्याचे कारण आहे का? असा प्रश्न उपस्थित केला जात आहेत.

2019 च्या अहवालानुसार, 25 वर्षांत सिनेमा हॉलची संख्या 24000 वरून 9000 पर्यंत कमी झाली आहे आणि  आता 2023 च्या नव्या अहवालानुसार, सध्याच्या सिनेमा हॉलची संख्या 5000 आहे. काही चित्रपटगृहे व्यापारी आणि इमारतींसाठी जागा बनवण्यासाठी नष्ट झाली, तर काही प्रेक्षकांअभावी मोडकळीस आली. चित्रपटगृहे हा आपल्या संस्कृतीचा वारसा आहे असे म्हटल्यास वावगे ठरणार नाही. इथूनच चित्रपट रसिकांच्या मनोरंजनाची सुरुवात झाली. आज सिनेमागृहे भग्नावस्थेमध्ये रूपांतरित झाली आहेत.  चित्रपटगृह हे चित्रपट रसिकांसाठी वरदान ठरले होते, ज्यामध्ये कमी किमतीत तिकीट काढून प्रेक्षक आपल्या आवडत्या चित्रपटाचा आनंद लुटत असत. पण आज थिएटर्स जवळजवळ अस्तित्वात नाहीत, जे हळूहळू मॉल्स किंवा मल्टिप्लेक्समध्ये बदलली आहेत. दुसरीकडे, शाहरुख खानच्या 'पठाण' या चित्रपटाच्या प्रदर्शनानिमित्ताने पुन्हा एकदा थिएटरचे दरवाजे उघडले आहेत. पठाण अनेक लहान शहर आणि गावातील चित्रपटगृहांमध्ये प्रदर्शित झाला आणि तो यशस्वी झाला. अशा स्थितीत घाईघाईने चित्रपटगृहे पूर्णपणे बंद करण्याचा निर्णय चुकीचा आहे, असे म्हटल्यास वावगे ठरणार नाही. 

चित्रपट समीक्षक आणि संपादक नरेंद्र गुप्ता यांच्या मते, चित्रपटगृहे बंद होण्यामागे बॉलीवूड चित्रपटांचे अपयश हे एकमेव कारण नसून मल्टिप्लेक्स चित्रपटगृहांचे आगमन हे प्रमुख कारण आहे. मल्टिप्लेक्स सुरू झाल्यापासून सिनेमागृहाचे महत्त्व कमी होऊ लागले आहे. सिनेमा हॉलचा प्रेक्षक कमी असण्याचे कारण म्हणजे तेथील देखभाल आणि आसनव्यवस्था मल्टिप्लेक्सच्या तुलनेत अतिशय हलकी आणि निकृष्ट दर्जाची आहे. त्यामुळे उच्चवर्गीय आणि मध्यमवर्गीय लोकांना सिनेमागृहात जायला आवडत नाही.कोविड-19 मध्येही 700 मल्टिप्लेक्सची वाढ झाली होती. यानंतर मल्टिप्लेक्स 4400 च्या आसपास आहेत.  त्याच वेळी जे सिनेमा हॉल पूर्वी 6400 च्या जवळ होते ते आता फक्त 5000 आहेत आणि त्यापैकी बरेच एकतर बंद होत आहेत किंवा मल्टीप्लेक्समध्ये रूपांतरित होत आहेत. 

कोविड-19 नंतर आलेले बॉलीवूडचे चित्रपटही  अगदी वाईट प्रमाणात फ्लॉप होत आहेत. त्याचा वाईट परिणाम केवळ चित्रपटगृहांवरच झाला नाही तर मल्टिप्लेक्सनाही सहन करावा लागला. चित्रपट समीक्षक जोयिता मित्रा यांच्या मते, 85 ते 90 टक्के कमाई मल्टिप्लेक्समधून मिळते, तर 10 ते 15 टक्के कमाई सिनेमा हॉलमधून होते. वितरणाची रणनीती, स्टार कास्ट, रिलीज कालावधी आणि चित्रपटांमधील स्पर्धा यावर चित्रपटाची कमाई अवलंबून असते. निर्माते त्यांचा चित्रपट 300 ते 4500 चित्रपटगृहांमध्ये प्रदर्शित करण्याचा प्रयत्न करतात. उदाहरणार्थ, जिथे सुलतानने 556 कोटी कमावले, तिथे पठाणने 1000 कोटीपर्यंत कमाई करण्याचा विक्रम केला. 

सत्य हे आहे की सिनेमा हॉल आणि मल्टिप्लेक्स या दोघांचेही आपापले महत्त्व आहे. त्याचे दोन भाग करता येतील.  एकीकडे कमी बजेटचा चित्रपट सिनेमागृहात स्वस्त तिकीट दरात दाखवता येतो. दुसरीकडे, बिग बजेट स्टार-स्टडेड चित्रपट मल्टिप्लेक्समध्ये प्रदर्शित केले जाऊ शकतात. मला विश्वास आहे की प्रेक्षक चित्रपटगृहातही नक्कीच येतील, जर त्यांची स्थिती पूर्वीपेक्षा चांगली असेल. थिएटर मालकांना पैसे कमवायचे असतील, तर त्यांनी त्यांच्या थिएटर्सची व्यवस्थित व्यवस्था करावी, तरच प्रेक्षक चित्रपटगृहांकडे आकर्षित होतील. आजच्या काळात मल्टिप्लेक्स चित्रपटगृहांना मोठ्या प्रमाणात मागणी असली तरी देशाच्या अनेक भागांत चित्रपटगृहांचा बोलबाला आहे. चित्रपटगृहांचे महत्त्व ओळखून चित्रपटसृष्टीशी संबंधित लोकांनी पुढे येऊन ते संपण्यापासून वाचवण्याचा प्रयत्न केला पाहिजे, जेणेकरून आगामी काळात दोन्ही चित्रपटगृहांमध्ये आणि मल्टिप्लेक्समध्ये चित्रपट प्रदर्शित होऊन चित्रपट उद्योगाचा व्यवसाय अधिक वाढेल. -मच्छिंद्र ऐनापुरे, जत जि. सांगली

सुरांचा जादूगार एसपी बालसुब्रमण्यम

त्यांचे पूर्ण नाव श्रीपती पंडितराधुला बालसुब्रह्मण्यम असे होते.ते प्रसिद्ध पार्श्वगायक, दूरदर्शन प्रस्तुतकर्ता, अभिनेता, संगीत संयोजक, डबिंग कलाकार आणि चित्रपट निर्माता होते. ते आतापर्यंतचे सर्वात महान भारतीय गायकांपैकी एक मानले जातात.त्यांनी प्रामुख्याने तेलुगू, तमिळ, कन्नड, मल्याळम आणि हिंदी चित्रपटांसाठी काम केले आणि एकूण सोळा भाषांमध्ये गाणी गायली.  दक्षिण भारतात त्यांची जितकी लोकप्रियता होती तितकीच ती हिंदी चित्रपटांमध्येही दिसून आली.एसपी बालसुब्रह्मण्यम यांचा जन्म 4 जून 1946 रोजी नेल्लोर येथे झाला. लहान वयातच त्यांना संगीताची आवड निर्माण झाली आणि ते संगीत शिकले.त्याने अभियंता व्हावे, अशी त्याच्या वडिलांची इच्छा होती, म्हणून त्यांनी इंजिनिअर होण्याच्या उद्देशाने जेएनटीयू कॉलेज ऑफ इंजिनिअरिंग, अनंतपूर येथे प्रवेश घेतला.

पण बालसुब्रमण्यम यांनी त्यांच्या अभियांत्रिकी शिक्षणादरम्यान संगीताचा सराव आणि गायन स्पर्धांमध्ये भाग घेणे सुरूच ठेवले. त्यांनी या काळात अनेक बक्षिसे आणि पुरस्कार जिंकले. त्यांचे पहिले ऑडिशन गाणे होते 'निलावे एनीडम नेरुंगधे'. पाच दशकांहून अधिक काळ चाललेल्या त्यांच्या कारकिर्दीत, त्यांनी तेलगू, तमिळ, कन्नड आणि हिंदी या चार वेगवेगळ्या भाषांमध्ये केलेल्या कामासाठी सर्वोत्कृष्ट पुरुष पार्श्वगायकाचे सहा राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार जिंकले.

 तेलुगू सिनेमातील त्यांच्या कामासाठी पंचवीस आंध्र प्रदेश राज्य नंदी पुरस्कार  तर कर्नाटक आणि तामिळनाडू सरकारकडून आणि इतर अनेक राज्य पुरस्कार मिळाले.याशिवाय त्यांनी सहा फिल्मफेअर पुरस्कार पटकावले. पन्नास हजारांहून अधिक गाणी रेकॉर्ड केल्याबद्दल त्यांचे नाव गिनीज वर्ल्ड रेकॉर्डमध्ये नोंदवले गेले.याशिवाय त्यांनी एका दिवसात तमिळमध्ये एकोणीस गाणी आणि हिंदीत सोळा गाणी रेकॉर्ड केली, हा रेकॉर्ड मानला गेला.2016 मध्ये, भारताच्या 47 व्या आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सवात त्यांना इंडियन फिल्म पर्सनॅलिटी ऑफ द इयर पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले.त्यांना भारत सरकारने पद्मश्री (2001), पद्मभूषण (2011) आणि पद्मविभूषण (मरणोत्तर) देऊन सन्मानित केले.

बालसुब्रह्मण्यम 1980 च्या दशकात 'शंकरभरम' या चित्रपटाद्वारे आंतरराष्ट्रीय कीर्तीला पोहोचले. या चित्रपटाची गणना तेलुगू चित्रपट उद्योगातील सर्वोत्कृष्ट चित्रपटांमध्ये केली जाते. गाण्यांच्या रेकॉर्डिंगमध्ये त्यांनी 'फिल्मी संगीत' सौंदर्याचा वापर केला. त्यांचे हिंदी चित्रपटातील पहिले गाणे एक दुजे के लिए (1981), ज्यासाठी त्यांना सर्वोत्कृष्ट पार्श्वगायकाचा राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार मिळाला. त्यांची गाणी शास्त्रीय संगीतावर आधारित होती, जसे की सागर संगम (1983) आणि रुद्रवीणा (1988), ज्यासाठी इलैयाराजा आणि बालसुब्रमण्यम या दोघांनी अनुक्रमे सर्वोत्कृष्ट संगीत दिग्दर्शक आणि सर्वोत्कृष्ट पुरुष पार्श्वगायकाचे राष्ट्रीय पुरस्कार जिंकले. बालसुब्रमण्यम यांनी मैंने प्यार किया या चित्रपटात अभिनेता सलमान खानसाठी पार्श्वगायन केले.

'दिल दीवाना' गाण्यासाठी त्यांना सर्वोत्कृष्ट पार्श्वगायकाचा फिल्मफेअर पुरस्कार मिळाला. बालसुब्रह्मण्यम यांचे लता मंगेशकर यांच्यासोबतचे 'दीदी तेरा देवर दीवाना' हे द्वंद्वगीत खूप गाजले. याने बालसुब्रह्मण्यम यांना भारतातील सर्वात मोठ्या पार्श्वगायकांपैकी एक म्हणून स्थापित केले.  एआर रहमानच्या 'रोजा' या डेब्यू चित्रपटात त्यांनी तीन गाणी रेकॉर्ड केली.  त्यानंतर रहमानसोबत त्यांनी अनेक गाणी गायिली.त्यांनी कमल हासन, रजनीकांत, विष्णुवर्धन, सलमान खान, के.के.  भाग्यराज, मोहन, अनिल कपूर, गिरीश कर्नाड, जेमिनी गणेशन, अर्जुन सर्जा, नागेश, कार्तिक यांच्यासह विविध कलाकारांना आवाज दिला.एसपी बालसुब्रमण्यम यांनी केजे येसुदास यांच्यासमवेत तेलुगू म्युझिकल रिअॅलिटी टीव्ही कार्यक्रम पदुथा थेयागा या कार्यक्रमाचे सूत्रसंचालन आणि परीक्षक म्हणून काम केले.पडलानी उंडी, एंडारो महानुबावुलु आणि स्वराभिषेकम यांसारख्या इतर शोमध्ये देखील दिसला. त्यांचे कोरोनामुळे 25 सप्टेंबर 2020 रोजी निधन झाले. -मच्छिंद्र ऐनापुरे, जत जि. सांगली